Industrialny klimat Żyrardowa — co warto zobaczyć w mieście tkaczy?

Z centrum Warszawy do Żyrardowa dojedziesz w niecałe pół godziny, a od dworca kolejowego do osady fabrycznej jest już rzut beretem. Komu zawdzięczamy powstanie miasta Żyrardów, jakie zabytkowe budynki warto w nim zobaczyć i czy Kościół Farny to naprawdę jedyny ładny kościół w mieście? Zapraszamy do lektury!

Zastanawiałeś się kiedyś, dlaczego warto odwiedzić Żyrardów? Lubisz industrialne klimaty? Jeśli tak, odpowiedź jest prosta — Żyrardów to jedno z nielicznych miejsc w Europie z niemal w całości zachowaną osadą fabryczną. To również modelowe miasto przemysłowe z przełomu XIX i XX wieku, którego industrialny klimat tworzą głównie zabytki poprzemysłowe. Chcesz je zobaczyć? Zapraszamy na wycieczkę po rynku starego miasta i starej przędzalni Żyrardów.

Wiesz, że charakterystyczną cechą osady fabrycznej w Żyrardowie (której zachowało się blisko 95%) jest czerwona cegła? To z niej zbudowano ponad 400 zabytkowych obiektów, do dziś pełniących swoje pierwotne funkcje. Z kolei za sprawą ceglanego kompleksu, centrum Żyrardowa to nie muzealny skansen, a „żyjące” dziś serce miasta.

Zastanawiasz się, co dzieje się na dawnych terenach żyrardowskich zakładów przemysłu? Powstało tam Muzeum Lniarstwa, w którym jak mówią, duch fabryki nadal żyje. To bez wątpienia jedna z ciekawszych atrakcji Żyrardowa, która prezentuje tradycje miasta sięgające 1829 roku.

W Muzeum Lniarstwa znajduje się kilkadziesiąt zabytkowych maszyn, służących do obróbki surowca włókienniczego i produkcji tkanin, a poszczególne hale fabryczne adaptowane są na ekspozycje dedykowane różnym procesom technologicznym. W dawnej fabryce lnu odbywają się też takie wydarzenia jak Noc Muzeów, Święto Lnu, Chmiel Fest czy Jarmark Bożonarodzeniowy, a także prywatne eventy — pokazy mody i sesje zdjęciowe.

Kolejnym ważnym elementem osady fabrycznej są kościoły Żyrardowa, spośród których szczególnie wyróżnia się ten PW Matki Bożej Pocieszenia (zwany potocznie jako Kościół Farny). Wybudowano go w latach 1900 - 1903 i znajduje się przy centralnym placu miasta. Dziś stanowi świetną przeciwwagę dla monumentalnych obiektów dawnej fabryki.

Oprócz Kościoła Farny, na terenie żyrardowskich zakładów przemysłu znajdują się dwie świątynie – kościół parafii rzymskokatolickiej PW św. Karola Boromeusza i Kościół Wniebowstąpienia Pańskiego.

Muzeum Mazowsza Zachodniego mieści się w willi jednego ze współwłaścicieli żyrardowskich zakładów przemysłu — Karola Augusta Dittricha. Znajdziesz w nim eksponaty związane z historią zakładów włókienniczych oraz oryginalną panoramę Żyrardowa z 1899 roku.

Jeśli interesujesz się literaturą, to na pewno kojarzysz postać pisarza Pawła Hulki-Laskowskiego. Autor pochodził właśnie z Żyrardowa i to tam, w jego dawnym mieszkaniu robotniczym, w którym wraz z rodziną stacjonował przez blisko 30 lat, powstał w 1991 roku nowy oddział Muzeum Mazowsza Zachodniego.

W Gabinecie Hulki-Laskowskiego znajdziesz ekspozycję stałą z licznymi fotografiami, dokumentami i tekstami, przedstawiającymi życie pisarza, jego działalność literacką i społeczną. W dużej części zachowało się też wyposażenie gabinetu, które dziś stanową meble i pamiątki rodzinne, a także biblioteczka wraz z książkami, zawierającymi autografy pisarza. 

Dawnym centrum kultury Żyrardowa była urządzona na wzór klubów angielskich resursa fabryczna. To tam, na sali balowej z bogactwem złoceń i malowideł ściennych, bawiły się niegdyś elity. Dziś resursa fabryczna wciąż tętni życiem — organizowane są tam tańce, koncerty i śluby.

Skoro wiesz już, jakie atrakcje Żyrardowa warto mieć na uwadze, zwiedzając miasto, przejdźmy do przyjemniejszej części naszej wycieczki, czyli... odpoczynku. No właśnie, gdzie wypocząć w Żyrardowie, kiedy nogi odmawiają nam współpracy?

Dlaczego warto odwiedzić Park Dittricha? Dlatego, że jest to bez wątpienia najprzyjemniejsze miejsce do naładowania baterii w tym niewielkim mieście!

„Zielona Wyspa” jak mówią na nią mieszkańcy, leży w samym centrum Żyrardowa, niedaleko rynku starego miasta. Sam Park Dittricha założono pod koniec XIX wieku i charakteryzuje go naturalistyczny układ cieków wodnych oraz starodrzew z pomnikami przyrody.

Wewnątrz Parku Dittricha znajdziesz też jedną z willi dyrektorskich, należącą niegdyś do właściciela fabryki Karola Augusta Dittricha. Dziś mieści się w niej Muzeum Mazowsza Zachodniego.

W 2023 roku w Żyrardowie wybudowano drewnianą ścieżkę przyrodniczą, która biegnie wzdłuż koryta rzeki Pisia Gągolina. Jej długość wynosi około 900 m, a cała trasa jest wyposażona w ławki do odpoczynku oraz tablice edukacyjne.

Naturalne tereny zielone wokół kładki pozostały niezmienione w trakcie budowy, co więcej — dosadzono mnóstwo rodzimych gatunków drzew i krzewów. Zdecydowanie warto wybrać się tam na spacer!

Chcesz wybrać się nad wodę? Zapraszamy nad jeden z największych zbiorników wodnych w regionie — Zalew Żyrardowski, który ma prawie 14 ha powierzchni wody i 750 m² plaży piaszczystej. Możesz odpocząć tam na hamakach, wybrać się na pomost, taras widokowy czy skorzystać z szerokiej oferty punktów gastronomicznych. Dla lubiących spędzać czas aktywnie też coś się znajdzie — wielofunkcyjne boiska, siłownia zewnętrzna, kajaki czy rowery wodne.