Od czego zależy punktualność odlotów i terminowość przylotów?

🕗 3 minuty | 17 października 2024 | Tekst Kamil Wrzosek | Redakcja Aleksandra Dudziak

fot. Karol Trojanowski

Punktualność lotu to jeden z kluczowych czynników wpływających na zadowolenie pasażerów i efektywność podróży. Choć linie lotnicze dokładają wszelkich starań, aby lot odbył się na czas, istnieje wiele czynników, na które przewoźnik lotniczy nie ma bezpośredniego wpływu — od warunków pogodowych, przez zagęszczenie przestrzeni powietrznej, po dodatkowe procedury przed startem. W tym artykule przyjrzymy się, co sprawia, że mimo najlepszych starań linii i portu lotniczego, realizacja operacji lotniczych może nie przebiec zgodnie z planem.

Przeczytaj również:

• Marszałek na lotnisku – kim jest koordynator ruchu naziemnego?
• Czym jest biała smuga kondensacyjna za samolotem?
• Winglety. Czym są i jaką pełnią rolę?

Na pierwszym miejscu na naszej liście znajdują się niekorzystne warunki pogodowe. Burze, mgła, czy intensywne opady śniegu mogą uniemożliwić bezpieczny start, czy lądowanie. W tej sytuacji piloci muszą poczekać, aż warunki się poprawią, zapewniając, że lot odbędzie się w najbezpieczniejszych warunkach.

Przed każdym lotem piloci otrzymują szczegółowe informacje dotyczące warunków pogodowych na trasie, w tym o możliwości formowania się chmur burzowych Cumulonimbus.

Jeżeli w obrębie lotniska występuje burza, start samolotu może być w tej sytuacji opóźniony. Kiedy załoga kokpitowa otrzymuje informację o występowaniu chmur Cumulonimbus na trasie lotu, w zależności od rozległości i ich zasięgu, ustala nową trasę przelotu celem uniknięcia m.in. turbulencji.  To może się przełożyć na długość lotu, a w konsekwencji na terminowość przylotów samolotów do miejsca docelowego.

W okresie jesienno-zimowym dosyć często spotykamy się z mglistymi porankami i wieczorami. Choć samoloty są wyposażone w nowoczesne przyrządy wspomagające lądowanie w takich warunkach, przy dużej gęstości mgły może się zdarzyć, że samolot zostanie skierowany do tzw. holdingu, czyli oczekiwania na pozwolenie na lądowanie. Bardzo rzadko mgła może być na tyle gęsta, że samolot zostanie zawrócony, bądź przekierowany na najbliższe lotnisko zapasowe.

Zimą z kolei możemy spotkać się z występowaniem intensywnych opadów śniegu. Jeżeli śnieżyca jest na tyle intensywna, że uniemożliwia przeprowadzenie bezpiecznych działań, lot samolotu może zostać opóźniony do momentu, aż warunki pogodowe się poprawią, co może wpłynąć na punktualność operacji.

Możemy wyróżnić dwa (spośród trzech) rodzajów wiatru, które mogą wpłynąć na punktualność operacji. Headwind, czyli wiatr czołowy, to taki, który wieje przeciwnie do kierunku lotu, mając wpływ na zmniejszenie prędkości samolotu względem ziemi, co z kolei przekłada się na dłuższy czas przelotu, a w konsekwencji — opóźniony przylot.

Drugim typem wiatru, który może utrudnić operację lotniczą jest Crosswind, czyli wiatr boczny. Wiatr ten stanowi wyzwanie szczególnie podczas startu i lądowania. W wyjątkowej sytuacji, kiedy jest zbyt silny, może prowadzić do opóźnienia lądowania w wyniku oczekiwania na poprawę warunków, bądź przekierowania samolotu na lotnisko zapasowe, wypływając na punktualność przylotów.

Oczekiwanie na pasażerów tranzytowych

Jeżeli pasażerowie podróżują z przesiadką np. na zasadzie codeshare, a pierwszy odcinek podróży odbył się z opóźnieniem, załoga czeka określony czas na pasażerów tranzytowych, co znacząco wpływa na punktualność startu samolotu, w którym siedzisz.

Utrata slota

Zacznijmy od tego, czym właściwie jest slot? Slot jest to przedział czasowy, w którym samolot może wystartować, przelecieć w danej przestrzeni powietrznej, bądź wylądować. Utrata slota może zależeć od wielu czynników, takich jak: przedłużony boarding, załadunek bagaży, bądź oczekiwanie na ostatnich pasażerów, tzw Final Call. W sytuacji kiedy wystąpi utrata slota, załoga musi czekać na wyznaczenie przez lotnisko kolejnego przedziału czasowego, w którym może wystartować, bądź wylądować. 

Zagęszczenie ruchu lotniczego w obszarze danego lotniska

Są na Świecie lotniska (np. JFK, CDH, LHR, AMS, czy FRA), które ze względu na dużą liczbę startów i lądowań, wyznaczają pilotom odpowiedni czas na lądowanie, zapewniając przy tym odpowiednią odległość oraz przedział czasowy pomiędzy wykonywanymi operacjami. Linie lotnicze znajdują się w tak zwanym holdingu, czyli oczekiwaniu na pozwolenie na lądowanie, wykonując np. okręgi w obrębie lotniska na odpowiedniej wysokości.

Ograniczenia w danej przestrzeni powietrznej

Są na świecie obszary, w których ruch lotniczych można porównać do tego na autostradzie. Kiedy trasa lotu przebiega przez obszar, w którym w określonym czasie występują ograniczenia, wylot samolotu może zostać opóźniony ze względów bezpieczeństwa.

Przedłużona obsługa naziemna samolotu

Może się zdarzyć, że z przyczyn operacyjnych na danym lotnisku, niezależnych od linii lotniczej, obsługa naziemna samolotu, czyli m.in. tankowanie, rozładunek/załadunek bagaży przedłuża się, co również ma wpływ na punktualność odlotu samolotu.

Odladzanie samolotu

W okresie jesienno-zimowym, kiedy temperatura oscyluje w okolicach zera stopni Celsjusza, bądź jest poniżej, na kadłubie samolotu pojawiają się kryształki lodu oraz szronu. W tej sytuacji, przed startem, konieczne jest przeprowadzenie procedury odladzania samolotu, co z kolei może prowadzić do opóźnionego odlotu w związku z kolejką samolotów do wyznaczonego stanowiska.